Το ανοσοποιητικό σύστημα κανονικά ανταποκρίνεται στα εμβόλια πολεμώντας την εξασθενημένη ή τη νεκρή μορφή του μικροβίου που χρησιμοποιείται για την παρασκευή του εμβολίου, με αποτέλεσμα την ανοσία. Αλλά μερικοί άνθρωποι με πρωτοπαθή ανοσοανεπάρκεια διαθέτουν ανοσοποιητικό σύστημα που δεν είναι σε θέση να καταπολεμήσει τα μικρόβια που χρησιμοποιούνται για την παρασκευή ορισμένων εμβολίων – ειδικά τα εμβόλια που χρησιμοποιούν έναν ζωντανό ιό. Το αν ένα εμβόλιο θα βοηθήσει ή θα βλάψει εξαρτάται από τον τύπο της ανοσοποίησης, το είδος της θεραπείας που ένα άτομο λαμβάνει και η ειδική πρωτοπαθής νόσος.1
Πώς λειτουργούν τα εμβόλια
Τα εμβόλια χρησιμοποιούν μια ζωντανή, εξασθενημένη (αποδυναμωμένη) ή απενεργοποιημένη μορφή ενός ιού ή βακτηρίου για να «ξεγελάσουν» το ανοσοποιητικό σύστημα ώστε να πιστέψει ότι στο σώμα γίνεται εισβολή από την ασθένεια. Τα εμβόλια διεγείρουν την παραγωγή αντισωμάτων στο ανοσοποιητικό. Τα αντισώματα είναι 1 από τις άμυνες του οργανισμού που βοηθούν στην καταπολέμηση των λοιμώξεων που προκαλούνται από ιούς ή βακτήρια. Το ανοσοποιητικό σας σύστημα, στη συνέχεια, μαθαίνει να αναγνωρίζει και να επιτίθεται στη λοίμωξη, εάν εκτεθείτε σε αυτήν αργότερα στη ζωή σας.1
Διαφορετικές αποκρίσεις στο εμβόλιο
Για καθέναν από τους περισσότερους από 200 τύπους ανοσοανεπάρκειας, η απόκριση στους εμβολιασμούς μπορεί να είναι διαφορετική. Είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι ορισμένοι ασθενείς με πρωτοπαθείς νόσους ανοσοανεπάρκειες είναι σε θέση να παράγουν μια φυσιολογική απόκριση στα εμβόλια. Ωστόσο, υπάρχουν πολλοί άλλοι ασθενείς με πρωτοπαθή ανοσοανεπάρκεια που δεν είναι σε θέση να αναπτύξουν προστατευτική ανοσία μετά τον εμβολιασμό, και, σε ορισμένες περιπτώσεις, το ίδιο το εμβόλιο μπορεί να συνιστά απειλή για τον δέκτη.1
Νεκρά εμβόλια
Τα άτομα με πρωτοπαθή ανοσοανεπάρκεια στερούνται τις άμυνες του ανοσοποιητικού που είναι απαραίτητες για την καταπολέμηση ορισμένων εμβολίων. Δεν θα πρέπει, για παράδειγμα, να λαμβάνουν οποιαδήποτε μορφή ζωντανού ιικού ή βακτηριακού εμβολίου, όπως της ιλαράς, της πολιομυελίτιδας από του στόματος, και της ανεμοβλογιάς (βαρικέλλα).2 Τα άτομα με πρωτοπαθή ανοσοανεπάρκεια μπορούν δυνητικά να προσβληθούν εάν λάβουν αυτά τα εμβόλια. Επιπλέον, τα μέλη της οικογένειας ή οι φροντιστές των ασθενών με πρωτοπαθή ανοσοανεπάρκεια δεν θα πρέπει να δέχονται εμβόλια με ζωντανούς ιούς, επειδή μπορεί να μεταδώσουν τον ιό στο άτομο με πρωτοπαθή ανοσοανεπάρκεια. Είναι επίσης σημαντικό για τα άτομα με πρωτοπαθή ανοσοανεπάρκεια να αποφεύγουν την επαφή με άλλα άτομα που μπορεί να έχουν λάβει ζωντανό εμβόλιο. Σε αντίθεση με ζωντανά εμβόλια, τα εμβόλια που έχουν αδρανοποιηθεί δεν αποτελούν τόσο υψηλό κίνδυνο για τα άτομα με πρωτοπαθή ανοσοανεπάρκεια. Π.χ. το αδρανοποιημένο εμβόλιο της γρίπης αποτελεί μια ασφαλή εναλλακτική λύση στο ζωντανό εμβόλιο της γρίπης, όπως και άλλες μορφές αδρανοποιημένων εμβολίων.1
Ιοί ζωντανών εξασθενημένων ιών
Η χορήγηση ανοσοσφαιρίνης μπορεί να επηρεάσει την αποτελεσματικότητα των εμβολίων με ζωντανούς εξασθενημένους ιούς, όπως της ιλαράς, της ερυθράς, της παρωτίτιδας και της ανεμοβλογιάς. Η χρησιμότητα του εμβολιασμού κατά τη διάρκεια της θεραπείας με ανοσοσφαιρίνη δεν είναι πλήρως κατανοητή.1
Συζητήστε με τον γιατρό σας
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα εμβόλια και την πρωτοπαθή ανοσοανεπάρκεια, μιλήστε με τον γιατρό ή τον νοσοκόμο σας. Ειδοποιείστε τον γιατρό σας πριν από τη λήψη εμβολίων εάν λαμβάνετε θεραπεία ανοσοσφαιρίνης.
Παραπομπές: 1. Blaese RM, Bonilla FA, Stiehm ER, Younger ME, eds. Patient & Family Handbook for Primary Immunodeficiency Diseases. 5th ed. Towson, MD: Immune Deficiency Foundation; 2013. 2. National Institutes of Health. National Institute of Child Health and Human Development. Primary Immunodeficiency: When the Body's Defenses Are Missing. Bethesda, MD: National Institutes of Health; 1999. NIH publication 99-4149.